Czy kiedykolwiek słyszałeś termin „gadzi mózg” rzekomo mający wyjaśniać, dlaczego możesz mieć problemy z koncentracją, organizacją lub regulacją emocjonalną? To popularny termin, często spotykany w książkach z zakresu samopomocy. Sugeruje, że w głębi twojego mózgu znajduje się prymitywna „gadzia” część, która napędza twoje impulsy i utrudnia kontrolowanie zachowania. Według tej koncepcji ludzki mózg składa się z trzech warstw: najstarszego gadziego mózgu, który kontroluje podstawowe funkcje, układu limbicznego odpowiedzialnego za emocje oraz kory mózgowej odpowiedzialnej za język i rozum.

Możesz słyszeć, że twój „gadzi mózg” odpowiada za reakcje „walcz lub uciekaj” albo irracjonalne decyzje. Ale prawda jest taka, że „gadzi mózg” to mit. Współczesna neuronauka i biologia ewolucyjna zdyskredytowały ten pomysł.

Problemy z koncepcją „gadziego mózgu”

• Ewolucja nie jest liniowa: Mózg nie rozwijał się warstwami od gadów przez ssaki do ludzi. Ssaki i gady mają wspólnego przodka, a złożone mózgi rozwijały się niezależnie w różnych liniach ewolucyjnych.
• Kora nie jest unikalna dla ssaków: Gady, ryby i ptaki również mają korę mózgową, choć mniej rozwiniętą.
• Mózgi nie rozwijają się jak cebula: Nie dodajemy nowych warstw na starych, ale wszystkie regiony mózgu współpracują od samego początku.

Emocje są konstruowane, a nie zaprogramowane

Idea „gadziego mózgu” sugeruje, że emocje są automatyczne i wbudowane. Tymczasem badania pokazują, że emocje są konstruowane przez nasz mózg. Powstają z połączenia odczuć cielesnych, sytuacji, wspomnień, języka i kontekstu społecznego.

Nie ma w mózgu wbudowanego „obwodu strachu.” Zamiast tego nasze uczucia, takie jak strach czy niepokój, są wynikiem współpracy różnych procesów, takich jak wykrywanie zagrożeń, pamięć i uczenie się.

Co to oznacza dla ADHD?

Mit „gadziego mózgu” sugeruje, że nasze zachowanie jest głównie napędzane przez prymitywne instynkty, a my nie mamy nad nim kontroli. W rzeczywistości jednak mamy ogromny wpływ na nasze reakcje emocjonalne i behawioralne.

Zamiast widzieć swoje ADHD jako efekt działania „prymitywnego mózgu,” warto uznać, że:

• Emocje są konstruowane przez ciebie, a nie narzucone z góry.
• Możesz nauczyć się świadomie identyfikować i regulować swoje reakcje.
• Rozwijając świadomość emocji i budując ich bogatsze ‘słownictwo’, możesz lepiej rozumieć siebie i zarządzać swoimi reakcjami.

Mit „gadziego mózgu” nie wyjaśnia ADHD. Twoje trudności nie wynikają z prymitywnej części mózgu, która cię ogranicza. Masz potencjał, aby nauczyć się konstruować swoje emocje i zarządzać swoimi reakcjami. Rozwijając świadomość i umiejętności, możesz przejąć kontrolę nad swoimi emocjami i ADHD, a tym samym stać się architektem własnych doświadczeń.

Źródła:

• Your Brain Is Not an Onion with a Tiny Reptile Inside by Joseph Cesario, David J. Johnson, and Heather L. Eisthen
• drsarahmckay.com